پارگی مینیسک زانو یا همان منیسک یک آسیب شایع است، به ویژه در ورزشکاران و افرادی که در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنند که نیاز به پیچیدن، نشستن یا تغییر ناگهانی جهت دارند. این آسیب زمانی رخ می‌دهد که منیسک، دیسک غضروفی موجود در زانو، آسیب ببیند.
منیسک به عنوان یک بالشتک و تثبیت‌کننده مفصل زانو عمل می‌کند، بنابراین پارگی آن می‌تواند به طور قابل توجهی بر حرکت تأثیر بگذارد و باعث درد شود. اگر می‌خواهید در مورد علل پارگی منیسک و راه‌های تشخیص آن و تست‌های مختلف تشخیصی بیشتر بدانید، در ادامه مطلب همراه ما باشید.
برای ویزیت و مشاوره با دکتر حسین ادهمی بهترین متخصص جراحی زانو در بابل مازندران با شماره های ۰۹۰۰۱۱۱۶۲۶۴ – ۰۱۱۳۲۲۶۰۰۸۶ تماس بگیرید.
مینیسک زانو چیست؟
منیسک که در فارسی مینیسک هم گفته می شود یک قطعه غضروفی به شکل C است که بین استخوان ران (فمور) و استخوان ساق پا (تیبیا) قرار دارد. در هر زانو دو منیسک وجود دارد: منیسک داخلی (در سمت داخل زانو) و منیسک خارجی (در سمت بیرونی زانو). این ساختارها به عنوان ضربه‌گیر عمل کرده و ثبات و بالشتک برای مفصل زانو فراهم می‌کنند.
بیشتر بخوانید: تعویض مفصل زانو
پارگی مینیسک زانو چیست؟
پارگی منیسک زانو زمانی رخ می‌دهد که غضروف آسیب ببیند، که معمولاً به دلیل پیچ خوردگی ناگهانی، ضربه یا فرسایش تدریجی به وجود می‌آید. بسته به شدت و مکان پارگی، این وضعیت می‌تواند باعث درد، تورم، محدودیت حرکت و مشکل در تحمل وزن روی زانوی آسیب‌دیده شود.
بیشتر بخوانید:
عکس پارگی مینیسک زانو
علائم پارگی منیسک زانو
علائم پارگی منیسک زانو بسته به شدت آسیب ممکن است متفاوت باشد. علائم رایج شامل موارد زیر هستند:
- درد در زانو، به ویژه هنگام پیچش یا نشستن
- تورم و خشکی
- محدودیت دامنه حرکتی
- احساس قفل شدن یا گیر کردن زانو
- مشکل در تحمل وزن روی زانو
اگر پس از افتادن، پیچ خوردن یا آسیب دیدن این علائم را تجربه کردید، مهم است که به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کنید.
تشخیص پارگی مینیسک زانو
تشخیص دقیق پارگی منیسک زانو نیازمند یک فرآیند چندمرحله‌ای است که شامل معاینه بالینی، تصویربرداری مانند MRI و در موارد خاص آرتروسکوپی زانو که به آن آرتروسکوپی تشخیصی هم گفته می شود، انجام می‌شود. هر یک از این روش‌ها اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص صحیح و انتخاب بهترین روش درمانی فراهم می‌آورد. تشخیص زودهنگام و دقیق پارگی منیسک زانو می‌تواند به پیشگیری از عوارض بعدی مانند آرتروز و بهبود سریع‌تر وضعیت زانو کمک کند. بنابراین، اگر شما به علائمی مانند درد، تورم یا محدودیت حرکت در زانو دچار شدید، مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایشات لازم امری ضروری است. در ادامه راه های تشخیص پارگی مینیسک را بخوانید:
1. معاینه بالینی (فیزیکی)
اولین گام در تشخیص پارگی منیسک زانو، معاینه بالینی است که توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند تا علت احتمالی آسیب را شناسایی کند. در این مرحله، پزشک از بیمار در مورد علائم و نحوه وقوع آسیب سوالاتی می‌پرسد.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک آزمایش‌های خاصی انجام می‌دهد تا وضعیت زانو و عملکرد آن را ارزیابی کند. برخی از آزمایش‌های معمول برای تشخیص پارگی منیسک عبارتند از:
تست پارگی مینیسک زانو
- آزمایش مک‌موری (McMurray Test): در این تست، پزشک زانوی بیمار را در وضعیت خاصی می‌چرخاند و فشار می‌دهد تا هرگونه صدای کلیک یا درد را که ممکن است نشانه پارگی منیسک باشد، تشخیص دهد.
- آزمایش اپلی ( Apley grind test ): در این آزمایش، پزشک زانو را در حالی که بیمار خوابیده است، فشار می‌دهد و می چرخاند تا حساسیت یا درد در ناحیه منیسک را شناسایی کند.
2. تصویربرداری (MRI)
پس از انجام معاینه فیزیکی و شناسایی علائم احتمالی پارگی منیسک، پزشک ممکن است به تصویربرداری برای تأیید تشخیص نیاز داشته باشد. رایج‌ترین و مؤثرترین روش تصویربرداری برای تشخیص پارگی منیسک MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی) است. MRI قادر است تصاویر دقیق از بافت‌های نرم زانو، از جمله منیسک، ارائه دهد و مکان دقیق پارگی، نوع آن و شدت آسیب را نشان دهد.
3. رادیوگرافی (X-ray)
اگرچه رادیوگرافی (X-ray) نمی‌تواند پارگی منیسک را تشخیص دهد اما انجام آن برای رد احتمال شکستگی است، می‌تواند به پزشک کمک کند تا از وجود مشکلات دیگر مانند شکستگی استخوان‌های زانو یا تغییرات استخوانی ناشی از آرتروز مطلع شود.
4. آرتروسکوپی تشخیصی
در برخی موارد نادر که تشخیص به روش‌های غیرتهاجمی ممکن نباشد یا نتایج آزمایشات غیرقطعی باشند، پزشک ممکن است از آرتروسکوپی تشخیصی استفاده کند. در این روش، جراح از طریق برش‌های کوچک در زانو یک دوربین (آرتروسکوپ) وارد مفصل کرده و به طور مستقیم منیسک و سایر ساختارهای داخلی زانو را بررسی می‌کند. این روش معمولاً برای تشخیص دقیق پارگی‌های پیچیده یا در مواقعی که سایر آزمایش‌ها نتوانسته‌اند تشخیص درست را ارائه دهند، استفاده می‌شود.
5. آزمایش‌های دیگر
در موارد خاص، برخی آزمایش‌های اضافی برای تشخیص مشکلات دیگر که ممکن است با پارگی منیسک اشتباه گرفته شوند، انجام می‌شود. این آزمایش‌ها ممکن است شامل سی تی اسکن یا اولتراسونوگرافی باشد، اگرچه این روش‌ها معمولاً برای پارگی منیسک رایج نیستند.
سؤالات متداول پارگی منیسک زانو
1. آیا پارگی منیسک می‌تواند خود به خود بهبود یابد؟ بله، پارگی‌های کوچک، به ویژه در نواحی که خون‌رسانی خوبی دارند، می‌توانند با استراحت، یخ درمانی و فیزیوتراپی خود به خود بهبود یابند. با این حال، پارگی‌های بزرگتر یا پیچیده‌تر ممکن است نیاز به درمان جراحی داشته باشند.
2. جراحی برای پارگی منیسک زانو چه زمانی لازم است؟ جراحی معمولاً زمانی توصیه می‌شود که پارگی بزرگ باشد، با درمان غیرجراحی بهبود نیابد یا فرد درد و از دست دادن عملکرد زانو را تجربه کند. اگر پارگی باعث قفل شدن یا گیر کردن زانو شود، جراحی ممکن است ضروری باشد.
3. زمان بهبودی پس از جراحی منیسک چقدر طول می‌کشد؟ زمان بهبودی بسته به نوع جراحی متفاوت است. بیشتر افراد می‌توانند پس از جراحی آرتروسکوپی در 6-8 هفته به فعالیت‌های سبک بازگردند، اما بازگشت کامل ممکن است چند ماه طول بکشد.
4. آیا جراحی منیسک خطراتی دارد؟ مانند هر عمل جراحی، جراحی منیسک ممکن است خطراتی مانند عفونت، لخته خون و خشکی مفصل داشته باشد. با این حال، این خطرات عموماً پایین هستند، به ویژه در روش‌های آرتروسکوپی حداقل تهاجمی.
5. چگونه می‌توان از پارگی منیسک جلوگیری کرد؟ برای کاهش خطر پارگی منیسک، مهم است که به طور منظم فعال بمانید، وزن سالمی حفظ کنید و از تکنیک مناسب در هنگام انجام فعالیت‌های بدنی استفاده کنید. تقویت عضلات اطراف زانو نیز می‌تواند ثبات بیشتری فراهم کند.
نتیجه‌گیری
پارگی مینیسک زانو یک آسیب جدی است که می‌تواند بر حرکت و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. با این حال، با درمان مناسب، چه غیرجراحی یا جراحی، بیشتر افراد می‌توانند بهبود یافته و به فعالیت‌های طبیعی خود بازگردند. مشاوره با پزشک متخصص برای تعیین بهترین روش درمانی بر اساس جزئیات خاص پارگی ضروری است. با پیروی از پروتکل‌های مناسب توانبخشی و درمان، افراد مبتلا به پارگی منیسک زانو می‌توانند به راحتی از درد رهایی یابند و عملکرد زانو خود را بازیابند.