نشستن بعد از تعویض مفصل لگن یکی از مهم‌ترین مواردی است که بیماران باید بعد عمل به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. رعایت اصول صحیح نشستن می‌تواند تأثیر زیادی در تسریع روند بهبودی، کاهش درد و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به مفصل جدید داشته باشد. علاوه بر نشستن، ایستادن بعد از تعویض مفصل لگن نیز از موارد مهمی است که باید به‌درستی انجام شود تا مفصل لگن در وضعیت مناسبی قرار گیرد و از فشار یا جابجایی آن جلوگیری شود. در این مقاله، به بررسی اصول صحیح نشستن و ایستادن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن خواهیم پرداخت تا با رعایت این نکات، از مشکلات بعد از جراحی جلوگیری کرده و بهبودی سریع‌تری را تجربه کنید. پس با ما همراه باشید و نکات کلیدی را برای مراقبت بهتر از مفصل جدید خود یاد بگیرید.
نشستن بلافاصله بعد از جراحی تعویض مفصل لگن مجاز است؟
اکثر بیماران پس از جراحی تعویض مفصل لگن می‌توانند بنشینند، مگر اینکه پزشک به دلایل خاصی این کار را ممنوع کرده باشد. اگر پزشک اجازه نشستن را داده باشد، بهتر است بیمار در هفته اول بیشتر از تخت استفاده کند و فقط به تدریج زمان نشستن را افزایش دهد.
در نشستن بعد از تعویض مفصل لگن از چه مواردی باید اجتناب کرد؟
بعد از جراحی تعویض مفصل لگن در مدت استراحت بعد از تعویض مفصل لگن، بیمار باید از انجام حرکات خاصی که می‌توانند به مفصل مصنوعی آسیب برسانند، خودداری کند. مهم‌ترین خطراتی که می‌توانند به مفصل جدید آسیب بزنند، وارد آمدن فشار بیش از حد به آن و دررفتگی مفصل است. دررفتگی زمانی رخ می‌دهد که مفصل در وضعیت نادرستی قرار بگیرد، مانند خم شدن زیاد ران، نزدیک شدن بیش از حد ران‌ها به یکدیگر یا چرخش داخلی مفصل. بنابراین، بیمار باید هنگام نشستن دقت کند که مفصل ران در این وضعیت‌ها قرار نگیرد. توصیه‌های دقیق‌تری که باید به آنها توجه شود، بسته به شرایط بیمار و نوع جراحی او ممکن است تغییر کند، بنابراین مهم است که این موارد با پزشک جراح هماهنگ شوند. فیزیوتراپیست نیز به بیمار روش‌های درست نشستن، بلند شدن از صندلی و بازگشت به حالت نشسته را آموزش می‌دهد تا از ایجاد مشکلات جلوگیری شود.
اصول نشستن صحیح پس از تعویض مفصل لگن
نشستن به‌طور صحیح پس از جراحی تعویض مفصل لگن برای جلوگیری از فشار اضافی روی مفصل و تضمین بهبودی ضروری است. نشستن نادرست می‌تواند خطر جابجایی مفصل را به ویژه در مراحل اولیه بهبودی افزایش دهد. در اینجا اصول نشستن صحیح را بررسی می‌کنیم:
افزایش تدریجی زمان نشستن: اگر پزشک اجازه نشستن پس از جراحی تعویض مفصل ران را داده باشد، که معمولا هم اجازه داده می شود، بیمار می‌تواند در طول هفته اول پس از عمل روی تخت بنشیند و به تدریج مدت زمان نشستن خود را افزایش دهد. بعد از حدود یک هفته، معمولاً دیگر نیازی به تخت نیست و بیمار می‌تواند در تمام طول روز بر روی صندلی بنشیند.
رعایت زاویه 90 درجه بین تنه و پاها هنگام نشستن: هنگام نشستن، بیمار باید دقت کند که مفصل ران خود را بیش از ۹۰ درجه خم نکند. به عبارت دیگر، زاویه بین ران و تنه نباید از حالت قائمه کمتر شود. خم کردن بیش از حد ران ممکن است احتمال دررفتگی مفصل را افزایش دهد. بنابراین هنگامی که روی صندلی نشسته اید به جلو خم نشوید تا زاویه قائم بین تنه و پاها حفظ شود.
هنگام نشستن به جلو خم نشوید: برای حفظ وضعیت صحیح مفصل، از خم شدن به جلو هنگام نشستن خودداری کنید. این کار کمک می‌کند که زاویه 90 درجه بین تنه و ران رعایت شود و فشار اضافی به مفصل ران وارد نشود.
از تلاقی پاها اجتناب کنید: تلاقی پاها می‌تواند باعث جابجایی مفصل ران شود و ریسک مشکلات جدی را افزایش دهد. بنابراین، همیشه از تلاقی پاها هنگام نشستن خودداری کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
از نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید: نشستن طولانی‌مدت می‌تواند باعث سفت شدن مفصل و وارد شدن فشار به آن شود. بیمار باید هر 30 تا 60 دقیقه یک‌بار از جای خود بلند شود و کمی راه برود تا از بروز مشکلات جلوگیری کند.
هنگام نشستن موقعیت لگن بالاتر از زانوها باشد:هنگام نشستن پس از جراحی تعویض مفصل لگن، باید اطمینان حاصل کنید که موقعیت لگن شما کمی بالاتر از زانوها قرار گیرد. این موقعیت باعث می‌شود که مفصل ران در تراز صحیح قرار بگیرد و فشار اضافی به آن وارد نشود. زمانی که لگن بالاتر از زانوها باشد، مفصل ران در زاویه‌ای مناسب قرار می‌گیرد که نه تنها از دررفتگی جلوگیری می‌کند بلکه راحتی بیشتری را هنگام نشستن فراهم می‌آورد. برای دستیابی به این وضعیت، می‌توان از صندلی‌های با ارتفاع مناسب استفاده کرد یا در صورت نیاز از بالش‌ها یا وسیله‌های مخصوص برای بلندتر کردن سطح نشیمنگاه بهره برد. این کار کمک می‌کند تا از خم شدن بیش از حد مفصل ران جلوگیری شود و فرآیند بهبودی تسریع یابد.
استفاده از بالش در خارج از منزل: بیمار باید همیشه یک بالش کمی سفت همراه خود داشته باشد تا در صورت نشستن روی صندلی ماشین یا صندلی‌های دیگر، از آن استفاده کند. این بالش به بیمار کمک می‌کند که زانوها کمی پایین‌تر از سطح مفصل لگن قرار بگیرند و فشار کمتری به مفصل وارد شود.
با رعایت این اصول ساده و استفاده از وسایل مناسب، بیمار می‌تواند به روند بهبودی خود کمک کند و از بروز مشکلات احتمالی پس از تعویض مفصل لگن جلوگیری کند.
نحوه بلند شدن از صندلی بعد از تعویض مفصل لگن
بلند شدن از صندلی پس از جراحی تعویض مفصل لگن نیاز به دقت و احتیاط زیادی دارد. برای شروع، باید از صندلی‌هایی با ارتفاع مناسب استفاده کنید که نه خیلی بلند و نه خیلی کوتاه باشند، بلند نباشد تا پاهایتان به راحتی روی زمین قرار گیرند و کوتاه نباشد تا زانوها هم راستای لگن قرار گرفته و بالاتر قرار نگیرتد و زاویه 90 درجه تنه و پاها حفظ شود. وقتی نشسته‌اید، ابتدا کمی به جلو حرکت کنید تا در لبه صندلی قرار گیرید تا وزن بدن به طور طبیعی روی پاها بیفتد، سپس دست‌هایتان را روی دسته‌های صندلی یا قسمت‌های ثابت قرار دهید. بعد از آن، یک پای خود را به جلو بردارید (پای سالم یا پایی که مشکلی ندارد) و با کمک آن و دست‌هایتان، به آرامی و کنترل‌شده از صندلی بلند شوید. در این فرآیند باید از خم کردن بیش از حد زانوها و ران‌ها (بیش از ۹۰ درجه) اجتناب کنید، زیرا این کار فشار زیادی به مفصل جدید وارد می‌آورد. همچنین، استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا می‌تواند برای حفظ تعادل و حمایت بیشتر کمک‌کننده باشد. مهم‌تر از همه، باید حرکت‌ها را آرام و با دقت انجام دهید تا از آسیب به مفصل جلوگیری کنید. هنگام بلند شدن به جلو خم نشوید و همواره زاویه 90 درجه تنه و پاها را حفظ کنید.
پیشگیری از تورم پا در حالت نشسته بعد از تعویض مفصل لگن
هنگامی که بیمار روی صندلی می‌نشیند و پاهایش آویزان است، ممکن است پاها کمی ورم کنند. این تورم طبیعی است و به دلیل جمع شدن خون در پاها رخ می‌دهد. برای پیشگیری از این وضعیت، بیمار باید از جوراب واریس استفاده کند. اگر تورم بیش از حد شد، بهتر است بیمار با پزشک خود مشورت کند تا از عدم وجود لخته خون اطمینان حاصل کند.
صندلی مناسب برای بعد از تعویض مفصل لگن
بعد از جراحی تعویض مفصل ران، بیمار باید از صندلی‌هایی استفاده کند که پایه‌های بلند دارند و سطح نشیمن آنها کمی بالاتر و محکم‌تر از صندلی‌های معمولی باشد. این نوع صندلی‌ها کمک می‌کنند تا زانوها هنگام نشستن در راستای لگن یا کمی پایین‌تر از آن قرار گیرند، که این وضعیت باعث کاهش فشار روی مفصل ران و حفظ تراز صحیح بدن می‌شود. بهتر است صندلی‌هایی انتخاب کنید که دارای دسته باشند، زیرا دسته‌ها به شما کمک می‌کنند تا به راحتی و بدون وارد آمدن فشار به مفصل ران از صندلی بلند شوید. همچنین، تشک صندلی نباید خیلی نرم باشد تا در اثر نشستن فرو نرود و وضعیت بدنی صحیح حفظ شود. از صندلی‌های نرم و کاناپه‌هایی که پشتیبانی کافی ندارند، خودداری کنید زیرا این نوع صندلی‌ها می‌توانند باعث اختلال در حفظ وضعیت صحیح بدن و افزایش خطر آسیب به مفصل ران شوند.
مبل مناسب برای بعد از تعویض مفصل لگن
از مبل‌های راحتی که سطح نشیمن آنها پایین است، استفاده نکنید. در این نوع مبل‌ها، لگن بیمار پایین‌تر از زانوها قرار می‌گیرد که این وضعیت فشار زیادی به مفصل وارد کرده و احتمال دررفتگی مفصل جدید را افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های صندلی مناسب بعد از عمل
پس از عمل تعویض مفصل، استفاده از صندلی‌هایی با ویژگی‌های زیر توصیه می‌شود:
- دسته‌دار بودن: صندلی باید دارای دو دسته باشد تا بیمار بتواند هنگام نشستن و بلند شدن از آن کمک بگیرد.
- پشتی محکم: پشتی صندلی باید محکم باشد تا از کمر و ستون فقرات پشتیبانی کند.
- تشک صندلی سفت باشد: تا از فرورفتن بدن در داخل تشک و قرارگیری بدن در وضعیت نادرست پیشگیری شود.
ایستادن صحیح پس از تعویض مفصل لگن
ایستادن و حفظ وضعیت صحیح بدن هنگام ایستادن برای جلوگیری از فشار بر مفصل ران و ارتقای تعادل اهمیت دارد. در اینجا برخی اصول ایستادن صحیح را بررسی می‌کنیم:
1. توزیع وزن به‌طور یکنواخت
هنگام ایستادن، اطمینان حاصل کنید که وزن شما به‌طور یکنواخت بر روی هر دو پا تقسیم شده باشد. این کار از وارد آمدن فشار اضافی به مفصل لگن جدید جلوگیری کرده و از فشار زیادی پیشگیری می‌کند.
2. از خم شدن بیش از حد مفصل ران خودداری کنید
بعد از جراحی تعویض مفصل ران، باید از خم شدن مفصل ران بیشتر از زاویه ۹۰ درجه اجتناب کنید. هنگام ایستادن، بدن خود را به‌طور مستقیم نگه دارید و از خم شدن خودداری کنید. این کار باعث کاهش خطر جابجایی مفصل و حفظ ثبات آن می‌شود.
3. فعال نگه داشتن عضلات شکم
عضلات شکم خود را تقویت کنید تا عضلات شما در حفظ ستون فقرات شما به صورت فعال عمل کرده و فشار را از روی مفصل ران تا جای ممکن بردارد.
4. تغییر وزن بدن به‌طور متناوب
اگر برای مدت طولانی باید بایستید، سعی کنید وزن خود را از یک پا به پای دیگر منتقل کنید تا از وارد آمدن فشار زیاد به مفصل ران جلوگیری کنید. این کار به جلوگیری از سفت شدن و ناراحتی کمک می‌کند.
5. استفاده از وسایل کمکی در صورت نیاز
در دوران بهبودی، ممکن است نیاز به استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا برای حمایت بیشتر هنگام ایستادن داشته باشید. این وسایل به حفظ تعادل کمک کرده و شما با انتقال فشار به واکر یا عصا وزن اضافی را از روی مفصل خود بر می داریدو خطر زمین خوردن را کاهش می‌دهید.
سوالات متداول نشستن، ایستادن و خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن
برای راحت‌تر ایستادن، بر حفظ وضعیت صحیح بدن و فعال نگه داشتن عضلات شکم تمرکز کنید و از خم شدن بیش از حد مفصل ران خودداری کنید. استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا در مراحل ابتدایی بهبودی می‌تواند به شما کمک کند.
صندلی‌های محکم با دسته بهترین گزینه هستند. همچنین صندلی‌هایی که ارتفاعشان بیشتر از سطح زانوهای شما باشد مناسب‌ترند. از صندلی‌های نرم و پایین اجتناب کنید.
برای جلوگیری از سفت شدن مفصل ران، هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یک‌بار بلند شوید و کمی حرکت کنید. این کار به بهبود جریان خون و کاهش فشار بر مفصل ران کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
نشستن، ایستادن و خوابیدن صحیح پس از تعویض مفصل لگن برای اطمینان از بهبودی سریع و پیشگیری از مشکلات احتمالی مانند جابجایی مفصل، سفتی و درد بسیار مهم است. با رعایت اصولی که در این مقاله بیان شد، می‌توانید به روند بهبودی خود سرعت ببخشید و مفصل ران جدیدتان را به درستی مراقبت کنید. همواره توصیه می‌شود که با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید تا این اصول را متناسب با شرایط خاص خود تنظیم کنید.